گزارش سفير آمريكا
(بنجامين ) اولين سفير آمريكا است كه در عهد سلطنت (ناصر الدين شاه ) به ايران آمد، او در گزارش خود به قدرت مجتهدين پرداخته و با اشاره به مرجع تقليد آن زمان مرحوم آقاى (آيت اللّه ملاعلى كنى ) برداشت خود را از موقعيت اين مرجع و ساير روحانيون چنين ابراز مى كند:
مفسرين قوانين و حكام شرع روحانيون هستند كه آنها را مجتهد مى نامند و مجتهد اعلم كه مرجع تقليد است ، در حقيقت عاليترين مقام قضائى ايران است و اين شخص در حال حاضر حاج ملا على كنى است ...
حاج ملا على كنى مردى مسن ، محترم و خيلى با وقار و هيبت است ولى عليرغم مقام و موقعيت خود زندگى مجلل و باشكوهى ندارد و خيلى ساده و معمولى بسر مى برد با آنكه املاك و دارائى هم دارد، با این وجود درصدد نمايش دادن آنها نيست و در كمال سادگى زندگى مى كند، موقعى كه از منزل خارج مى شود فقط سوار يك قاطر سفيد رنگ مى گردد و يك نوكر همراه او است ولى مردم وقتى از آمدن او مطلع مى شوند از هر طرف نزد وى مى آيند و مانند يك وجود فوق طبيعى از اين روحانى استقبال مى كنند،
يك اشاره از طرف او كافى است كه شاه را از تخت سلطنت به زير آورد و هر فرمان و دستورى كه درباره خارجيان و غير مسلمانان صادر كند فوراً از طرف مردم اجرا مى گردد، سربازان گارد محافظ سفارت در تهران به من مى گفتند: با آنكه از طرف شاه ماءمور محافظت جان من و اعضاى سفارت شده اند اگر حاج ملا على به آنها دستور دهد بدون درنگ من و ديگر اعضاى سفارت را خواهند كشت .
خوشبختانه مردى كه اين همه قدرت و نفوذ كلام دارد كسى است كه خيلى رئوف و مهربان و ملايم است و هيچ وقت دستورات شديدى صادر نمى كند ولى به هر حال بايد توجه داشت كه هيچ كار اجتماعى در ايران بدون نظر و صلاح ديد او انجام نمى گيرد.
سفرنامه بنجامين ترجمه محمد حسين كرد بچه ص 332 به نقل مجله نور علم ، دوره 4 شماره 2، ص 122.
 |
